Het dialect van Bilzen is er slecht aan toe. Met elke Bilzenaar die sterft verdwijnt een stukje erfgoed. Op zich geen drama, het is de natuurlijke gang van zaken en van mensen, ware het niet dat er zich in het verleden een breuk heeft voorgedaan in de overlevering van het Bilzers naar de volgende generaties. Dat maakt dat de toekomst van het Bilzers dialect er eerder somber uitziet. Toch heeft het nog levenskansen. Want Bilisium is de voorbije decennia doende geweest om het dialect van de oudste generaties Bilzerssprekers op te tekenen. Woordjes, uitdrukkingen, gezegden werden vlijtig en liefst uitputtend gesprokkeld, een Raad van Wijzen werd in het leven geroepen, de taal van de oude ambachten werd bevraagd, er is een ernstige poging gedaan om de geest en het taaleigen van 'de Bilzenaar' te vatten in ... een woordenboek.
Dit titanenwerk is nog niet voltooid, maar deel 1 ervan kan alvast aan de openbaarheid worden prijsgegeven. Het beschrijft de woorden van A tot M en biedt naast de meer dan 12.000 trefwoorden een toelichting van de auteur Patrick Slechten en een grammaticale inleiding door André Vandoren.
De publicatie van dit werk is gepland voor 9 december e.k. In de aanloop daarnaartoe kan men zich vanaf 14 oktober vermeien in een tentoonstelling in de bibliotheek van De Kimpel. Deze 'expo' is vrij toegankelijk tijdens de openingsuren van de bib en focust op het 'geschreven Bilzers': Kalle ès zilver, sjrijve ès good. Al kan men er ook horen hoe het Bilzers klinkt. Hoe kan je een spreektaal als het Bilzers het best schrijven? Wat zijn de schriftelijke bronnen van het Bilzers? Hoe kijkt de wetenschap naar 'ons dialect'? En hoe is dit project in de loop der jaren tot stand gekomen?
Deel 1 (A-M) van het Bilzers woordenboek zal tot 9 december 2022 verkrijgbaar zijn tegen de voorintekenprijs van 35 euro, te storten op rekening BE88 4527 0821 9141 t.n.v. BILISIUM vzw., Kloosterstraat 12, 3740 Bilzen met vermelding 'Bilzers woordenboek'. De oplage is eerder beperkt, dus wacht niet te lang met uw bestelling! U kunt het boek komen afhalen bij de voorstelling op vrijdag 9 december vanaf 20 uur in de Kimpel. Na die datum bedraagt de prijs (onder voorbehoud) 39 euro. Voor verzending per post (met garantie) voegt u 10 euro bij voor België, voor Nederland 12 euro.
Zie ook de aankondiging op VRT Nieuws.
Het zin sjaun niëtsjes as ze gekrok zin ...